Theo quốc lộ 37 hướng đi Sao Đỏ khoảng hơn 10km là đến địa phận xã Cẩm Lý. Theo lời kể của bác Trưởng thôn Giáp Sơn, xã Cẩm Lý thì Vực Rêu là tên gọi một vực nước sâu nằm gọn dưới khe núi Lòng Thuyền có chiều dài chừng 3km, hai bên bờ đều là núi thuộc địa phận thôn Giáp Sơn, xã Cẩm Lý, huyện Lục Nam bên sườn tây Yên Tử.

Con đường vào Vực Rêu đang được khai mở cho thêm rộng và dễ đi hơn, dù vậy cũng khá vất vả để chiếc xe u-oát dã chiến bò vào. Trong tương lai không xa, con đường này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho du khách đến với Vực Rêu.

Con đường nhỏ dẫn vào Vực Rêu đã gợi cho chúng tôi bao sự hào hứng, lạ lẫm. Nhiều loại cây gỗ quý cùng với những hoa cỏ chúng tôi chưa gặp bao giờ.

Chúng tôi vận nhận rõ dấu tích còn lại của ngôi chùa cổ được xây dựng vào khoảng thế kỷ XIV - XV có tên là chùa Hòn Tháp, người dân nơi đây vẫn thường gọi là Sơn Tháp tự.

Dấu tích của Sơn Tháp Tự

Đi bộ khoảng một cây số, trước mắt chúng tôi hiện ra một khoảng không gian rộng. Vẫn nhóm học sinh rủ nhau đi picnic mà chúng tôi gặp trên đường đang nô  đùa dưới thác nước mát trong lành. Có lẽ cảm giác thích thú, hồn nhiên chỉ có được đầy đủ nhất ở lứa tuổi vô tư này.

Chúng tôi tiếp tục hành trình lên đỉnh Vực Rêu, leo dần lên thượng nguồn bằng con đường mòn ven lưng chừng núi hiểm trở, gập ghềnh với độ dốc khá lớn. Cảnh vật hoàn toàn mới lạ. Đôi lúc, bắt gặp những phiến đá được thiên nhiên đẽo tạc thành những hình thù kỳ quái. Leo lên những vách đá này quả thực có phần khó khăn, mạo hiểm, nhưng cũng không kém phần thú vị. Nhưng vẫn còn dễ leo vì có cạnh đá để bám tay, có hốc đá để giẫm chân vào. Theo lời bác trưởng thôn Giáp Sơn thì mùa hè, con suối ở Vực Rêu là bồn tắm thiên tạo lý tưởng mà ai đã có dịp đến đây khó có thể bỏ qua. Còn đến mùa mưa, ở độ dốc cao như thế này, Vực Rêu đẹp hơn nhiều bởi đủ loại thác nước cao, thấp giữa vùng núi non hoang sơ của rừng đại ngàn Tây Yên Tử. Cùng với khu du lịch Suối Mỡ, suối Nước Vàng, Thác Giót, thì Vực Rêu là món quà mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho miền sông Lục - núi Huyền.

Vực Rêu thu hút nhiều bạn trẻ

Mùa này ít nước, lòng suối chỉ có mạch nước nhỏ mát lạnh từ thượng nguồn, len lỏi qua những kẽ đá chảy róc rách. Đây cũng là thời gian lòng suối có dịp phô hết vẻ đẹp khoẻ khoắn thiên tạo của mình. Thảm thực vật hai bên suối khá phong phú: sim, mua, trúc, bìm bìm và nhiều loại cây khác chưa được biết tên. Trên vách đá thỉnh thoảng chúng tôi gặp những cây cổ hàng trăm năm tuổi với những rễ cây to xù xì ôm chặt vào vách, vừa hiên ngang vừa kiêu dũng, những dải lá thả xuống lòng suối mềm như liễu rủ…Ở trên cao nhìn xuống có thể thấy những hồ nước nhỏ trong veo, xanh biếc - là những hồ tắm thiên tạo mà thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho du khách. Từ trên đỉnh núi Mã Yên phóng tầm mắt xa hàng trăm dặm ngắm nghía cả một vùng rộng lớn, hùng vĩ đến diệu kỳ của sườn tây Yên Tử, ta mới thấy con người nhỏ bé trước thiên nhiên đến mức nào. 

Hồ tắm thiên tạo kỳ thú ở Vực Rêu

Tương truyền, trên đỉnh núi còn có ngôi chùa Mã Yên năm xưa Trần Nhân Tông chọn làm nơi tu hành sau khi từ bỏ ngôi vua. Cuối cùng, chúng tôi cũng tìm ra dấu tích ngôi chùa cổ. Chỉ tiếc qua năm tháng, giờ ngôi chùa chỉ còn lại những dấu tích bằng đá nằm sau bìa rừng. Nhưng bấy nhiêu cũng đủ khiến tất cả bồi hồi, lòng dâng đầy thành kính trước cuộc đời thanh bạch của vị sư tổ Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.

Trên nền đá hiện còn in rõ dấu chân Phật cổ, tương truyền đây là nơi Bồ Đề Đạt Ma từ Tây Trúc đi truyền đạo ở phương Đông từng dừng lại, trước khi đi, người ngoảnh lại cố quốc, bỏ lại một chiếc giầy cỏ.

“Dấu chân Phật” trên đỉnh Mã Yên

Lại có dị bản khác cho rằng: Trước đây chùa Mã Yên chỉ có một vị sư trụ trì, chùa lại ở trên đỉnh núi nên không có nước sinh hoạt, giếng có đào cũng chỉ có nước vào mùa mưa nên nhà sư trụ trì đã cầu Phật rồi đục một vết chân Phật trên phiến đá bên chùa. Kỳ lạ thay khi đào xong, một dòng nước cứ thế chảy ra, nước trong và mát, cứ hết lại đầy. Những huyền tích lung linh trong tưởng tượng khiến chúng tôi cảm nhận dường như gió từ Yên Tử thổi về làm rừng cây reo rì rào, cùng với tiếng suối cất lên những bản hoà tấu thánh thót từ thiên nhiên.

Đăng Lâm